સિયા સ્વયંવર continue..

જય સિયારામ..  

દ્વારપાળે વૈદેહીના આગમનની સુચના આપતા જ બધા અતિથીઓની નજર ત્યાં દોડી ગઈ..
થોડી ક્ષણો બાદ દ્વાર પર સીતાજીએ તેમની માતા અને સખીઓ સાથે પ્રવેશ કર્યો..
જાણે ત્રિભુવનની સ્વામિની તેમના ગણ સાથે આવી રહી છે..
બધા રાજાઓ તેમની વિવેક બુદ્ધિ હારીને સુંદરતાના જગતના આ અંતિમ આશ્ચર્ય સમાન
 સિયાજીને નિહાળી રહ્યા..
સીતાજી ઢળેલી નજર સાથે, મનમાં રામચંદ્રજીની સમર્ચા કરતા ધીમે ધીમે આગળ વધ્યા..
તેમને લક્ષ્મણ શ્રદ્ધા ભાવથી અને વિશ્વામીત્રજી વાત્સલ્યભાવથી જુએછે..
પિતાજીને પ્રણામ કર્યા બાદ તેઓ પણ નિજ સ્થાને બિરાજ્યા..
કમળના પત્ર પર જેમ કમળ ગોઠવાય, એમ પોતાના  આસને બેસીને પ્રથમ વાર
જાનકીએ નજર ઉચી કરી સભાને જોઈ..
પોતાને વરવાની ઈચ્છા ધરાવનાર વ્યક્તિઓમાંથી તેઓની નજર શ્રીરામને
શોધી રહી, પરંતુ તે ક્યાય દેખાયા નહિ..
આખરે ચિંતિત આંખો લજામણીના છોડને પણ શરમાવે તેવી નજાકતથી ઢળી ગઈ...
સીતાજીને શાંતિ થઇ કે રામજી પણ અહી જ છે..
હવે રાજા જનક પોતાના બળનું પ્રદર્શન કરવા -શિવ ધનુષ "ત્ર્યમ્બક" પર પ્રત્યંચા ચઢાવવા  એક પછી એક રાજાને નિમંત્રણ આપેછે..
પોતાના બળનું અભિમાન ધરાવતા રાજાઓની કથા કંઈક આવી જ હશે...



जनकराजका प्राण सुन आये, सिया-प्राप्तिको सब ललचाये...
एक चन्द्र-अनगिनत चकोरा, कसके कमर चले धनु औरा...
शिवधनुष कैलाश जैसा भारी, जो उठाले ऐसा कौन बलधारी?!!
आये बड़े बड़े शूर, अभिमान में चूर,हाके बड़ी बड़ी धिग सच्चाई से कोसो दूर...
कोई जितका दिखे न अधिकारी..


शिवधनुष पहाड़ जैसा भारी, जो उठाले ऐसा कौन बलधारी?!!


दमकी ताक ताकि शिवधनु धरही,उठही न कोटि भाँती बल करही!
जिनके कछु विचार मन माहि..चाप समीप महिपा ना जाहि..


ये है अपने नगरके राजा, जगमें इनकी कीर्ति अपार...
शिवका धनुष उठाने आये, उठे नहीं अपना ही भार..!
तनमे जितनी शक्ति नहीं है, उससे कहीं अधिक हुंकार..
शिवका धनुष यूँ चले उठाने, जैसे हो फूलोका हार!!


सन्मुख धनुषके आये, शक्ति प्राणोंकी  लगाये...
शिव धुष उठे न ,अपयश ही उठाये...
इनपे प्रजा हस रही सारी...


शिवधनुष पहाड़ जैसा भारी, जो उठाले ऐसा कौन बलधारी?!!


એક પછી એક રાજાઓ આવ્યા, વીરો આવ્યા..પ્રત્યંચા ચઢાવવાની વાત તો દુર,
કોઈ શિવ-ધનુષ ઉચકી પણ નથી શકતું...
મોટી મોટી ડંફાસો કરતા અસુરો પણ હારી ગયા..
કેટલાયે ધનુષ ઉચકવાની લ્હાયમાં ભોંયે પટકાયા..અને મનોરંજનનું પાત્ર બન્યા..
આવેલા અતિથીઓમાંથી કોઈ પણ પ્રણ પૂરું ના કરી શક્યું..
પરંતુ આ શું? ક્રોધે ભરાયેલા થોડા રાજાઓ હવે એકજૂથ થયા અને એકસાથે શિવધનુષ
પાસે પહોચી તેને જૂથના પ્રયાસે ઉચકવાનો પ્રયત્ન કરવા લાગ્યા!!
આ જોઈ મિથીલાવાસીઓ ફફડી ઉઠ્યા..


આ જોતા જ જનક રાજા અત્યંત ક્રોધિત થયા અને ભરી સભામાં ઉભા થઇ ત્રાડ નાખી..-
" થોભી જાઓ...! હું મારી પુત્રીને એક જ વિદાય આપવા ઈચ્છું છું...!!!
ધિક્કાર છે..સભામાં આટઆટલા વીરો હોવા છતાં કોઈનાથી ધનુષ ના ઉચકાયું??
લાગે છે હવે  આ પૃથ્વી પર એક પર બળવીર યોદ્ધો નથી..
આ ધરા જ વીરોથી શૂન્ય થઇ ગઈ છે!!
મારે પહેલા જ સમજવું જોઈતું હતું કે કદાચ જાનકી માટે બ્રહ્માએ કોઈને રચ્યું જ નથી!!
પોતાને વીર કહેનારાઓ, ધિક્કાર છે.!!!.."
માતા સુનયના પણ ચિંતિત વદને બધાને જોવા લાગ્યા...

પરંતુ આ વચન સાંભળી લક્ષ્મણનો ક્રોધ આસમાને આંબી ગયો.!!
ગુરુજીની આજ્ઞા વગર જ અત્યંત ક્રોધાવેશમાં તેઓ મધ્ય-સભામાં રાજા જનક સામે આવી પહોચ્યા..




જય સિયારામ..

સિયા સ્વયંવર ..

જય સિયારામ.. 


આખરે સીતા-સ્વયંવરનો દિવસ આવી ગયો. રાજા જનકે ભવ્ય સમારંભ ગોઠવ્યો. જેમાં દેશ-વિદેશના રાજાઓ, રાજકુમારો, સુર, અસુર, ગાંધર્વ આવ્યા હતા. બધા નિજ આસને બિરાજ્યા હતા. સભાખંડની વચ્ચો વચ્ચ પુષ્પોથી લદાયેલું એક ધનુષ મુકેલું હતું...(જે આ શિવધનુષ પર પ્રત્યંચા ચઢાવી  શકે, તેને જ મૈથિલી વરમાળા પહેરાવશે તેવું પ્રણ રાજા જાનકે રાખ્યું હતું..)

ત્યાજ દ્વારપાળે શંખનાદ કરી સુચના આપી," બ્રહ્મઋષિ વિશ્વામિત્ર પોતાના બે શિષ્યો રામ તથા
લક્ષ્મણની સાથે સ્વયંવર સભામાં પધારી રહ્યા છે..."
બધાનું ધ્યાન તે તરફ ખેચાયું..


राजकुंवर ते ही अवसर आये,मनहु मनोहर ता तन छाये..
गुणसागर नगर बलबीरा, सुन्दर श्यामल गौर शरीरा..
कटी तू नीर पित पट बांधे,कर सर धनुष बाण काँधे..
कंध वृषभसम के हरी चाला, अतुलित बलनिधि बाहू बिसाला..
देखि लोग सब भये सूहारे, एक टक लोचन चलते न कारे..
जिनकी रही भावना जैसी, प्रभु मूरत तिन देखि तैसी..


બધા એકીટશે આ શ્યામ-ગૌર રાજકુંવરોને  જોવા લાગ્યા...પીળું પીતાંબર પહેરેલા,
 વૃષભ સમાન કાંધો પર ધનુષ-બાણ ધારણ કરેલા અને અતુલિત બળબુદ્ધિ ધરાવનાર આ રાજકુંવરોને જોતા જ  સભામાં અવર્ણનીય શાંતિ પથરાઈ ગઈ..
કોઈને પ્રભુ દેવ લાગેછે તો કોઈને ચક્રવર્તી રાજા..તો કોઈ વળી તેમને કામદેવ સ્વરૂપ નિહાળેછે..જેમણે પ્રભુને ઇર્ષ્યા અને ક્રોધાવેશથી જોયા, તેમને તેઓ યોદ્ધા સ્વરૂપ લાગ્યા..
મુનીઓ તો શ્રીહરિના દર્શનના રસપાનમાં મગ્ન છે..જેમની જેવી ભાવના, તેવા તેમને પ્રભુ દેખાયા..
તેઓ નિજ સ્થાને બિરાજ્યા પછી સભામાં આવેલા રાજાઓની અંદરો અંદર અટકળો ચાલી..-
'કોણ છે આ સુંદર રાજકુંવર?આને તો જોતા જ જાનકી એના પર મોહિત થઇ જશે..'
ત્યાં બીજું કોઈ ધીમેથી બોલ્યું, 'આપણે આપણા બળનો પરિચય રાજા જનક અને સીતાને આપવો પડશે..'
એકે તો કહ્યું,'મને તો લાગે છે કે આ જ જાનકીને પરણશે...'
'જો એવું હોય તો આ સ્વયંવર રાખવાનો શું અર્થ?'
આ બધા વચ્ચે એક સજ્જન બેઠા હશે તે કહે,' નાહક ચિંતા ના કરશો..જે આ શિવધનુષ -ત્ર્યમબકને પ્રત્યંચા ચઢાવવાનું પ્રણ પૂર્ણ કરશે, તેને જ સીતા પ્રાપ્ત થશે..'


હવે રાજા જનકના ભાટ-ચારણો પોતાના રાજાની ગાથા કરવા સભામાં આવી પહોચ્યા અને આગંતુક મહેમાનોને રાજા જનકના ઈતિહાસ તેમજ કુળથી વાકેફ કરવા લાગ્યા..


सुनो सुनो अतिथिगण, सुनो सब सज्जन हम राजा जनककी वंशावली सुनाई रहे..
छोटे से मुखसे बडो बड़ोकी गौरव गाथा गाई रहे...सुनो सुनो अतिथि गण..
इन जनकराजके पुरखोमे "निमी" आये,निमिके मंथन से "मिथिल" महासुत पाए..
महाराज मिथिलसे "मिथिला" नाम पड़ा है,फिर आगे क्रम जनको का बहुत बड़ा है..
है अर्थ जनक का पिता ,सब इनसे स्नेह पिता का पाई रहे...सुनो सुनो अतिथि गण..
महाराज "महारोमा" फिर यहाँ पधारे, सूत उनके "स्वर्णरोमा" हैं सबके प्यारे..
रुण भूप "अश्वरोमा" का कौन चुकाए, इन्हिसे हमने जनक हमारे पाए..
महाराज "विदेह" सुकृत्योसे निजकुल की कीर्ति बढाई रहे...सुनो सुनो अतिथि गण...


રાજાનો પરિચય અપાઈ ગયો..હવે મહારાજ સિંહાસન પરથી ઉભા થયા..
" આપ સર્વેનું આ મહા સ્વયંવરમાં સ્વાગત છે...
સભાની વચ્ચે જે ધનુષ આપ જોઈ રહ્યા છો, એ મને શિવજીનું વરદાન છે..
મારી પુત્રી સીતા પણ એની સાથે જોડાયેલી છે..
આ ધનુષ એટલું ભારે છે કે આજ દિન સુધી કોઈ તેને ઉચકી નથી શક્યું..
પરંતુ વિધીનો ચમત્કાર જુઓ કે મારી પુત્રી નાનપણમાં તેને બહુ જ સરળતાથી ઉચકીને
 તેની સાથે રમેલી છે...એટલે જ મને આ પ્રણ રાખવાની ઈચ્છા થઇ કે
મારી પુત્રીનો પતિ પણ એટલો શક્તિશાળી હોવો જોઈએ..
જે આ ધનુષ ને ઊચકશે, તેમને જ મારી પુત્રી વરમાળા પહેરાવશે..."
બધાને નમસ્કાર કરી મહારાજ ફરી સિંહાસને વિરાજ્યા..

હવે દ્વારપાળે જાનકીના આગમનની ઘોષણા કરી.. બધાની નજર દ્વાર પર આતુરતાથી સ્થિર થઇ ગઈ...

જય સિયારામ.